ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

Ο κεντρικός ναός του χωριού, ο πολιούχος άγιος είναι η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ

Ο αρχιτεκτονικός τύπος του Ιερού Ναού είναι αυτός της τρίκλιτης ξυλόστεγης Ελληνιστικής βασιλικής µε υπερώο. Κτίστηκε από ντόπιους µαστόρους όπως µαρτυρούν οι γεροντότεροι κάτοικοι του και η εντοιχισµένη πέτρινη πλάκα στο αριστερό άνω µέρος της πρόσοψης του ναού την 8ην Μαρτίου1859. Οι τοίχοι του είναι πέτρινοι περιµετρικά. Για την στήριξη της κεραµοσκεπής του ναού εσωτερικά έχει δύο σειρές από τέσσερα ξύλινα υποστυλώµατα (κολώνες) που χωρίζουν το ναό σε τρία κλίτη. Τα υποστυλώµατα έχουν εξωτερική επένδυση από γυψοκονίαµα ανακατεµένο µε γιδόµαλλο και άχυρο τέτοια που προσδίδουν στην εξωτερική επιφάνεια του στύλου λείο και κυλινδρικό σχήµα. Στο επάνω τελευταίο τµήµα καταλήγουν σε κιονόκρανο αντεστραµµένου κόλουρου κώνου.

Η σηµερινή µορφή του ναού έχει χάσει την αρχική της υπόσταση από τις διάφορες επεµβάσεις που δέχτηκε κατά καιρούς π.χ. επιχρίσµατα, αντικατάσταση βυζαντινών κεραµιδιών µε άλλα φλαµανδικού τύπου,μωσαϊκό δάπεδο, σιδηρένια κουφώµατα στις πόρτες και τα παράθυρα, υαλόφρακτο κλείσιµο του νάρθηκα δεν ήταν στοιχεία των κτιτόρων τουναού, αλλά µεταγενέστερη επιλογή. Στον προαύλιο χώρο και σεµικρή απόσταση υψώνεται επιβλητικά το καµπαναριό του ναού κτισµένο το 1927, από ντόπιους µαστόρους, τον Ιωάννη Χρ. Γκρέζιο, τον Κων/νο Παπακοτούλα και τον Αναστάσιο Δέδη. Αποτελείται από τρείς ορόφους έχει τρούλλο στην κορυφή από τσίγγο µε σταυρό και θολωτή στοά στη βάση που ολόκληρο εντυπωσιάζει τον επισκέπτη. Η καµπάνα είναι δωρεά της Γιαννούλας, αγάµου θυγατέρας του Παπά-Νικόλα, αδελφής του Αβράµ. Για χάρη τηςµνήµης της πολλοί κάτοικοι προσωποποίησαν την καµπάνα µε το όνοµα "Γιαννούλα''.

Πηγή:Αχιλλέα Β.Βυτανιώτη¨Αλιάκµων (Βρατίνι)Βοΐου.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Ο παλαιότερος ναός ήταν κτισµένος περί το1610 σε ρυθµό βασιλικής.Ηταν πλήρως αγιογραφηµένος και είχε επιγραφές, ενθυµήσεις και πολύτιµες άλλες πληροφορίες ιστορικές που δυστυχώς χάθηκαν κατά την κατεδάφιση της το1963. Το"σκιερόν φέγγος" και οι θαµπές φιγούρες των τοιχογραφηµένων αγίων δηµιουργούσεµέσα στην απόλυτη γαλήνη ανάλογη υποβλητική ατµόσφαιρα φόβου, σεβασµού και σιγουριάς. Ηταν η εκκλησία των τελευταίων χρόνων της τουρκοκρατίας. Στην εκκλησιά αυτή ανέκαθεν αλλά και τώρα λειτουργούµαστε τρείς φορές το χρόνο.Την ηµέρα της γιορτής του Αγίου, τη δεύτερηµέρα του Πάσχα και τη δεύτερηµέρα των Χριστουγέννων. Ιδιαίτερα θυµάµαι τις εκδηλώσεις που γίνονταν τη δεύτερηµέρα του Πάσχα, όταν µετά τη λειτουργία ήταν έθιµο οι γυναίκες να πιάνονται στο χορό, εκεί στο αλώνι του Αγίου δίπλα στο νεκροταφείο. Χόρευαν οι γυναίκες και ακούγονταν όλα τα τραγούδια της άνοιξης και της ξενιτιάς, τραγούδια πουµιλούσαν για τη χαρά της ζωής και της αγάπης, της αναγέννησης της φύσης του Μάη και της δουλειάς. Απόµια πρώτη άποψη λέµε ότι ήταν έθιµο να πιάνονται στο χορό, στο χώρο του νεκροταφείου.

Μια πιο βαθειά όµως εξέταση µας φέρνει εικόνες από το θρύλο και την ακριτική ποίηση του Διγενή Ακρίτα πουµάλωνεµε τον Χάροντα σταµαρµαρένια αλώνια. Κι εδώ στις εσχατιές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ό κάθε Ρωµηός ήταν και ακρίτας-φύλακας. Η πρόκληση θορύβου ή χαράς στο χώρο της σιγής και του τάφου σήµαινεµια περιφρονητική αντίδραση προς το θάνατο και εθιµικά καθιερώθηκε σανµια εναντίωση προς τον θάνατο, µε την ευκαιρία της Ανάστασης του Κυρίου, όπως αλλού χτυπούν πόρτες ή πετούν απ'τα µπαλκόνια και σπάζουν στάµνες. Οσο κι αν είναι τραγικό το γεγονός του θανάτου,ο κόσµος του χωριού φαίνεται εξοικειωµένος και φιλοσοφηµένος µε την ιδέα και το γεγονός αυτό. Οι χορευτικές εκδηλώσεις στο χώρο του νεκροταφείου, συνειδητές ή ασυνείδητες, δείχνουν πως στη ζωή, δυστυχώς ή ευτυχώς, η λύπη και η χαρά συνυπάρχουν και συνταξιδεύουν.

Η µαταιότητα της ζωής είναι εντυπωµένη στο νου του καθενός... Από το µέρος αυτό, το υπέροχο θέαµα του φιδωτού ποταµού, του ανοιξιάτικου καταπράσινου κάµπου, το βάθος του ορίζονταµε τις χιονισµένες κορφές του Γράµµου και του Σµόλικα αποµακρύνουν τη σκέψη από το θάνατο...Νικά η ζωή! Σε άλλο µέρος τ' αγόρια που είχαν επίδοση στο άλµα, απλούν ή τριπλούν στοιχηµάτιζαν και πηδούσαν. Οι νικητές"κρατούσαν" το κύπελο για όλο το χρόνο. Σε άλλο πλαϊνό µέρος, αγόρια, κορίτσια και γονείς κατά οµάδες κυλούσαν και κέρδιζαν ή έχαναν αυγά, που έφεραν επί τούτο ήµάζευαν από τους τάφους όπου πονεµένοι συγγενείς άφηναν µαζίµε το αναµµένο κεράκι, αυγά από την ανάσταση, ευχόµενοι και των δικών τους την ανάσταση. Και καθώς ήταν συνήθεια και τα ήθη πιο απλά κατά την αποχώρηση και επειδή γιόρταζε ολος ο κοντινός µαχαλάς, όλες οι πόρτες ήταν ανοιχτές, όλοι περνούσαν απ' όλα τα σπίτια, εύχονταν και κερνιούνταν, ρυζόγαλο κατά κανόνα και άλλα γλυκά!(όλοι µε το ίδιο κουταλάκι) έλεγαν τα αστεία τους και τα χαµπέρια και αποχωρόντας όλοι έπαιρναν κι από ένα αυγό κόκκινο ή περδίκα"το είχαν σεµεγάλη τιµή"!

Το ίδιο συνέβαινε και την τρίτηµέρα του Πάσχα όταν όλο το χωριό µετέβαινε στην άλλη πλευρά, στον Αγιο Νικόλαο, παρόµοιες εκδηλώσεις γίνονταν εκεί που γιόρταζαν οι οικογένειες του άλλου µαχαλά.

Πηγή: Αχιλλέα Β.Βυτανιώτη¨Αλιάκµων(Βρατίνι) Βοΐου σελ...42-44

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Τον Ιερό Ναό Του Αγίου Πνεύµατος και το προαύλιο ανήγηρε µε εξ ολοκλήρου δαπάνη ο κύριος Βασίλειος Μελιδονιώτης το 2007. Τα εγκαίνια πραγµατοποίησε ο Σεβασµιότατος Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Κ.Κ Παύλος στις 22 Ιουνίου 2008.

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ

Το χωριό την Παρασκευή µετά το Πάσχα, της Ζωοδόχου Πηγής στο εξωκλήσι της Παναγίας,µιά απλή εκκλησιά, χωρίς αρχιτεκτονική και αρχαιολογική αξία, δύο χιλιόµετρα έξω από το χωριό.ειχε και εχει το πανηγυρι του Παλαιότερα, πάντα γίνονταν προετοιµασία από την παραµονή. Πρωί-πρωί της γιορτής όλο το χωριό ξεχύνονταν από διάφορες κατευθύνσεις. Ολοι οι δρόµοι οδηγούσαν προς τα εκεί. Σαν σε γάµο παλιακό µε στολισµένα τα σαµάρια των ζώων µε τις πολύχρωµες φλοκάτες, μετα από καποια χρόνια τρακτερ με τις καροτσες εφερναν τον κόσμο και σήμερα με τα αυτοκινητα προς τιµήν της Παναγίας, της Ζωοδόχου Πηγής, γεμιζε και εξακολουθει να γεμίζει η εκκλησια και ο περιβολος με κόσμο.

Εξω από την εκκλησία, στον πάντα καταπράσινο περίγυρο, πάντοτε υπήρχαν λαϊκά όργανα που έδιναν τον γιορταστικό τόνο και την ευκαιρία για µερικούς χορούς. κάποια ψώνια από τους υπαίθριους µικροπωλητές, δώρα για τους παππούδες και τους ανήµπορους, η γιορτή και το γλέντι µεταφέρονταν στο χωριό και στην πλατεία όπου συνεχιζόταν µέχρι αργά το βράδυµε παλλαϊκή συµµετοχή από"έχοντες" και"µή έχοντες", µικρούς καιµεγάλους, άνδρες και γυναίκες. Το πανηγυρι της Ζωοδοχου πηγης συνεχιζει και σημερα να γίνεται.